Często zdarza się, że źle staniemy, potkniemy się, czy wykręcimy nienaturalnie stopę, coś tam chrupnie a potem boli.
Mogło nam się wtedy przytrafić mniej lub bardziej poważne skręcenie stawu skokowego.
Według badań naukowych jest to najczęstszy uraz układu kostno-szkieletowego, z którym pacjenci zgłaszają się na SOR.
Budowa
Staw skokowy jest niezmiernie ważnym stawem w ciele człowieka, umożliwiającym poruszanie się. Odpowiada on za ruchy zgięcia, wyprostu , a także za supinację i pronację stopy.
Sam staw skokowy ma też dość skomplikowaną budowę. Możemy podzielić go na dwa oddzielne stawy, które wzajemnie się uzupełniają, tj.:
Jak widać jest wiele struktur, które przy nienaturalnym ustawieniu stopy ochraniają staw, ale też czasem mogą się uszkodzić.
Znacząca większość skręceń stawu skokowego jest związana z uszkodzeniem więzadeł strony bocznej stawu. Są to urazy w wyniku nadmiernej inwersji, powodujące uszkodzenie części przedniej torebki stawowej, więzadła skokowo – strzałkowego przedniego i więzadła piętowo – strzałkowego.
Pewna liczba urazów skrętnych stawu skokowego występuje wraz z urazem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego.
Część tych urazów nie jest bardzo poważna, jednakże pewna ilość wymaga czasowego unieruchomienia. Bardziej skomplikowane skręcenia mogą być związane z zabiegiem operacyjnym oraz długotrwałym unieruchomieniem i koniecznie intensywną rehabilitacją.
Wyróżniamy 3 stopnie omawianego urazu:
Stopień I to naciągnięcie więzadeł. Pojawia się niewielki obrzęk i tkliwość bez cech niestabilności stawu.
Stopień II – naderwanie, charakteryzuje się znacznym obrzękiem i wylewem podskórnym oraz bolesnością, pacjent ma trudności w chodzeniu i wspięciu na palce.
Stopień III to rozerwanie – pojawia się masywny obrzęk i bolesność, ograniczenie ruchu w stawie. W badaniu stwierdza się niestabilność.
Leczenie i rehabilitacja:
Do stwierdzenia ciężkości uszkodzenia potrzebne jest badanie lekarskie. Lekarz może rozważyć wykonanie badania RTG, aby wykluczyć ewentualne złamania. Wskazane może być też badanie USG, które pozwala dokładnie określić stopień uszkodzenia struktury więzadeł.
Powrót do sprawności można podzielić na etapy stosując różne metody postępowania w zależności od toczących się w danym momencie procesów naprawczych organizmu oraz w jakim mechanizmie i stopniu uszkodzone zostały dane struktury.
W fazie ostrej po urazie, głównym celem rehabilitacji jest ograniczenie dolegliwości bólowych oraz powstającego obrzęku i krwiaka, a także ochrona przed uszkodzeniami wtórnymi. Zaleca się stosowanie protokołu POLICE:
P (protection) – ochrona
OL (optimal loading) – optymalne obciążenie
I (ice) – chłodzenie
C (compression) – ucisk
E (elevation)- uniesienie
Gdy minie faza ostra dobrze jest zastosować fizykoterapię. Głównie polecana jest krioterapia, ultradźwięki lub ultrafonoforeza, oraz laseroterapia.
Fizjoterapeuta dobiera odpowiedni trening propriocepcji, ćwiczenia siłowe, ćwiczenia zakresu ruchu i rozciągające.
W kolejnych etapach, podczas których dochodzi do przebudowy uszkodzonych tkanek, wdraża się stopniowo zwiększane obciążenia i skomplikowane zadania wzmacniające staw w różnych płaszczyznach.
W końcowej fazie rehabilitacji należy upewnić się, że pacjent jest gotowy do pełnego powrotu do aktywności, co dotyczy szczególnie sportowców.
Należy pamiętać, że aktywność powinna być dostosowana indywidualnie do potrzeb pacjenta, dlatego najlepiej skonsultować się ze swoim lekarzem i fizjoterapeutą, którzy po badaniu lekarskim oraz fizjoterapeutycznym ustalą i przeprowadzą odpowiednio dobraną terapię.