Niewydolność oddechowa – jak sobie z nią radzić?

Niewydolność oddechowa przejawia się upośledzeniem czynności układu oddechowego, kiedy dochodzi do sytuacji, w której organizm sam nie jest w stanie dostarczyć odpowiednią ilość tlenu do tkanek i narządów, jednocześnie nie wydalając  właściwej ilości dwutlenku węgla. Efektem sumarycznym takiej zależności jest niedobór tleniu i nadmiar dwutlenku węgla w organiźmie, doprowadzający  do kwasicy oddechowej. Niewydolność oddechowa – nieleczona – w skrajnych przypadkach jest  często stanem zagrożenia życia!

Warto dodać, że istnieją dwa rodzaje niewydolności – ostra i przewlekła.

• Ostra – występuje nagle, w ciągu kilku minut (np. w skutek pojawienia się ciała obcego w drogach oddechowych), bądź godzin (np. przy nasileniu dolegliwości astmy oskrzelowej).
• Przewlekła – to stopniowe pogarszanie się funkcji oddechowej, rozwijające się na przestrzeni miesięcy lub lat (np. w przebiegu innych chorób pulmonologicznych tj. POChp).

Jakie są objawy niewydolności oddechowej? Na co zwrócić szczególną uwagę?

Objawy są różne w zależności od rodzaju niewydolności oddechowej.

OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI OSTREJ

• Duszność
• Kaszel
• Sinica
• Wzrost częstości oddechów powyżej 35/min
• Przyśpieszenie czynności serca powyżej 100 uderzeń/min
• Pobudzenie, splątanie, zaburzenia świadomości, apatia, trudności w mówieniu
• Uruchomienie pomocniczych mm. oddechowych (widoczne przez ruchy skrzydeł nosa)

OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI PRZEWLEKŁEJ

• Duszność
• Ból głowy
• Nietolerancja wysiłku
• Senność

*Inne objawy często dotyczą choroby – która jest przyczyną niewydolności oddechowej

!!! Uwaga !!!

• Szczególnym rodzajem niewydolności oddechowej są: astma oskrzelowa, stan astmatyczny, odma opłucnowa i zaburzenia oddychania podczas snu.

Jak wygląda leczenie niewydolności oddechowej?

Leczenie niewydolności oddechowej jest złożone i przebiega wielokierunkowo. Podstawą  jest leczenie przyczyny niewydolności poprzez uzupełnienie hemoglobiny, która pełni funkcję nośnika tlenu w organiźmie oraz wspomaganie wentylacji (CPAP, respirator).

Natomiast równie ważne jest wdrożenie rehabilitacji pulmonologicznej! Na czym ona polega? I jak możemy sobie pomóc fizjoterapia?

Terapia pulmonologiczna łagodzi łagodzi objawy choroby, przywraca czynność układu oddechowego, zmniejszając tym samym uczucie duszności. Celem terapii jest zwiększenie wydolności fizycznej, co przekłada się na zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni oddechowych, a w rezultacie na lepszą ogólną sprawność ruchową.

Terapia oddechowa obejmuje szereg zabiegów takich, jak:

• Oklepywanie klatki piersiowej,
• Masaż wibracyjny ręczny lub mechaniczny drzewa oskrzelowego,
• Indywidualnie dobrane ćwiczenia oddechowe
• Nauka prawidłowego toru oddychania,
• Manualna praca z przeponową * szczególnie ważna!
• Tlenoterapia – wykorzystująca maski twarzowe, cewniki donoswe lub respirator

Dlaczego tak ważna jest praca z przeponą? Czemu służy?

Współcześnie większość ludzi oddycha w sposób nieprawidłowy, tzn. oddychając przede wszystkim torem piersiowym, bez aktywacji przepony lub z jej bardzo niewielkim zaangażowaniem.

Przepona jest głównym mięśniem oddechowym, który generuje blisko 70-80% siły wdechowej. Przepona podczas spokojnego wdechu kurczy się i jednocześnie obniża, wpływając na zwiększenie ciśnienia w jamie brzucha przy jednoczesnym spadku ciśnienia w klatce piersiowej. Natomiast w trakcie wydechu dochodzi do rozluźnienia przepony i uniesienia jej ku górze.

Do przywrócenia prawidłowej funkcji przepony fizjoterapeuci wykorzystują techniki terapii manualnej ukierunkowane na reedukację wzorca oddechowego, zniwelowanie restrykcji w układzie mięśniowo-powięziowym, normalizację napięć mięśniowych oraz ruchomości. W przypadku gdy występują zaburzenia, terapia nie ogranicza się tylko do samej przepony.  Terapią objęte są również pomocnicze mięśnie oddechowe, ponieważ okazują się zbyt przeciążone w wyniku oddychania torem górno żebrowym. W terapii zastosować możemy także:

• masaż tkanek głębokich,
• rozluźnianie mięśniowo-powięziowe,
• terapię punktów spustowych,
• techniki mobilizacyjne,
• techniki uruchamiające mięśnie stabilizacyjne (m. poprzeczny brzucha),
• kontrolę ruchów kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.

Do kogo skierowana jest rehabilitacja pulmonologiczna?

Terapia wspomaga leczenie pacjentów z problemami pulmonologicznymi takimi, jak:

• POChP – czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc,
• Astma ostrzowa,
• Mukowiscydoza,
• Rozstrzenia oskrzeli,
• Śródmiąższowe choroby tkanki płucne (pylica, sarkoidoza, rozstrzenia oskrzeli, zwłóknienia),
• Choroby i zaburzenia ściany klatki piersiowej

!!! Warto dodać, iż taka rehabilitacja wdrażana jest również u pacjentów po zabiegach operacyjnych na klatce piersiowej (m.in. po operacjach onkologicznych z wycięciem nowotworu płuca, przeszczepieniu płuc czy zmniejszeniu ich objętości), a także po operacjach górnej części jamy brzusznej, w kiedy funkcjonowanie układu oddechowego jest utrudnione.

Problemy z oddechem? Przepona działa nieprawidłowo? Sprawdź, czy potrzebujesz naszej pomocy, a my zaopiekujemy się Tobą!

ZESPÓŁ ACTIV

CENTRUM REHABILITACJI